Kot Edward (imię zakonne) Władysław, ur. 2 stycznia 1915 roku w Borku Wielkim koło Sędziszowa Małopolskiego, zm. 15 października 1999 roku w Pile. Pochowany w grobowcu Ojców Kapucynów w Sędziszowie Małopolskim.
Ksiądz, zakonnik, franciszkanin kapucyn, wikary, misjonarz, gwardian
Był synem Jana Kota i Agaty Bartkowiak. Uczył się w szkole powszechnej w Borku Wielkim /klasy I-IV/ i Sędziszowie Małopolskim/klasy V-VII/. W Kolegium oo. Kapucynów w Rozwadowie n/Sanem ukończył kl. III i IV gimnazjalną. Do kapucynów komisariatu krakowskiego wstąpił 29 sierpnia 1932 w Sędziszowie Małopolskim. Śluby proste złożył 30 sierpnia 1933, a uroczyste 31 sierpnia 1936 w Krakowie. Eksternistyczny egzamin dojrzałości zdał w Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie w 1936. Studia filozoficzne i teologiczne odbył w Studium Filozoficzno-Teologicznym oo. Kapucynów w Krakowie. Święcenia kapłańskie otrzymał 21 września 1940 tamże. Magisterium z teologii ze specjalizacją prawa kanonicznego na podstawie pracy „Wiek potrzebny do złożenia profesji czasowej i uroczystej na przestrzeni powstania i rozwoju zakonów” uzyskał na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1946.
W latach 1940-1946 pracował w Krakowie. 1 listopada 1946 przybył do Gorzowa Wielkopolskiego, do parafii pw. św. Krzyża. Należał do grona pierwszych kapucynów podejmujących pionierską pracę budowy życia religijnego i kościelnego na Ziemiach Zachodnich. Początkowo nie był wikariuszem parafii ani prefektem, a zajmował się głoszeniem rekolekcji parafialnych i misji ludowych. Natomiast w czasie wolnym od zajęć pomagał w parafialnej pracy duszpasterskiej. 8 marca 1948 otrzymał nominację na wikarego parafii. Pracował w niej do końca czerwca 1951 roku.
W latach 1951-1956 pełnił posługę w Rozwadowie jako wikary i misjonarz ludowy. Następnie w latach 1956-1961 był gwardianem w Krośnie, gdzie odremontował i odmalował klasztor, wprowadził wieczystą Adorację Najświętszego Sakramentu i Nieustającą Nowennę do Matki Bożej. Tam, jako człowiek bezkompromisowy w walce o prawa kościoła w Polsce, popadał w konflikt z przewodniczącym Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w związku z zamiarem urządzenia w święto Bożego Ciała 23 czerwca 1960 roku, będącego dniem powszednim, procesji z klasztoru oo. kapucynów na rynek w Krośnie. Stanowisko o. Kota spowodowało uznanie go przez władze za osobę szkodliwą wobec państwa polskiego. Wydział do Spraw Wyznań Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie domagał się od prowincjała kapucynów w Krakowie, usunięcia ze stanowiska przełożonego konwentu w Krośnie i przeniesienia do innego, poza rzeszowskim, województwa. Wobec licznych interwencji wiernych i wyjaśnień zainteresowanego, wskazujących na nieprecyzyjność prawa administracyjnego w zakresie procedury odwołania się przez władze prowincjonalne w jego sprawie, pozostał na stanowisku gwardiana w Krośnie.
Przez całe życie jako misjonarz ludowy głosił liczne rekolekcje, prowadził misje w wiejskich parafiach i w miastach. Jako wierny orędownik Maryi swoją działalność misyjną nasilił, kiedy kopia Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej rozpoczęła Milenijne Nawiedzenie polskiej ziemi w sierpniu 1957 roku. Przygotowywał parafie do spotkania z Maryją. O. Jerzy Rumak OFMCap. we „Wspomnieniach pilskich” napisał : „ A gdy Obraz Częstochowski w pielgrzymkę swą ruszył, on stanął na ordynansach Maryi, lud jej przygotowywał i serca ich skruszał, w pracy swej postępuje jako mąż stateczny. Nocą nieraz wyjedzie, nocą późną czasem z misji powraca a już rano w chórze na modlitwach z braćmi razem klęczy, gdyż jako prawdziwy misjonarz wie, iż w tej osobistej misji własnego uświęcenia i kontaktu z Bogiem nikt go nie wyręczy”.
Lata 1961-1967 to pobyt w Krakowie i obowiązki kapelana w Naukowym Instytucie Onkologicznym, oraz praca misjonarza ludowego. W kolejnych latach 1967-1973 przebywał w Nowej Soli będąc przełożonym domu zakonnego, wikarym parafii i misjonarzem ludowym. Tam dokonał przebudowy wnętrza domu zakonnego.
W Pile wielokrotnie, zanim osiadł w niej na stałe, głosił Słowo Boże. Wspólnie z o. Kazimierzem Niczyńskim z Krakowa i o. Ernestem Łanuchą z Gdańska był kaznodzieją pierwszych polskich Misji w kościele św. Antoniego, głoszonych od 15 do 22 maja 1949. Wygłaszał nauk dla dorosłych : o rodzinie katolickiej, o powinnościach rodziców wobec dzieci, o obowiązku katolika uczestnictwa we Mszy św., o grzechach wiarołomstwa i opilstwa, oraz o konieczności pogłębiania wiary poprzez czytelnictwo prasy katolickiej. Innym przykładem jego misjonarskiej działalności w pilskiej parafii było przeprowadzenie uroczystego Triduum do Matki Bożej Anielskiej przed odpustem Porcjunkuli, 2 sierpnia 1964 roku. Nauki głosił na porannej i wieczornej Mszy św. Zadziwił wiernych swoim nabożeństwem do Matki Bożej. Jak odnotowano w Kronice Parafii, codziennie kazań jego wysłuchiwało ok. 400 osób.
Parafia oo. Kapucynów pw. św. Antoniego Padewskiego w Pile była ostatnim miejscem jego obowiązków zakonnych i kapłańskich, od 1974 do śmierci w 1999 roku. Uczestniczył w życiu parafii, odprawiał nabożeństwa, wiele godzin spędzał w konfesjonale jako spowiednik, odwiedzał chorych w pierwszy piątek i sobotę miesiąca. Ale przede wszystkim był nadal wytrwałym misjonarzem ludowym.
W czasie posługi w Pile stał się gorliwym orędownikiem Rycerstwa Niepokalanej i kapłanem zapatrzonym w Miłosierdzie Boże. Od października 1989 roku stał się moderatorem powstałego wówczas Rycerstwa Niepokalanej, które liczyło wówczas 256 czcicieli, wiernych z macierzystej parafii i innych, sąsiednich. Odprawiał dla nich Mszę św. wynagradzającą Najświętszemu Sercu Maryi w pierwszą sobotę miesiąca, nauczał, odmawiał trzy części różańca. Wprowadził adorację Najświętszego Sakramentu w pierwszy czwartek miesiąca. Pogłębiał znajomość nauki św. Maksymiliana Marii Kolbe, założyciela Rycerstwa Niepokalanej i posłannictwa Rycerstwa Niepokalanej na comiesięcznych spotkaniach modlitewnych, 13. każdego miesiąca. Nakłaniał do wstąpienia i przyjmował nowych członków. Wyjeżdżał na rekolekcje do Niepokalanowa, pielgrzymki do Lichenia, Górki Klasztornej, Warszawy, Częstochowy. Głosił rekolekcje o Niepokalanej w regionie, m.in. w Tucznie, Jastrowiu i tam również przyjmował do Rycerstwa nowych czcicieli. Namówił członków do fundacji chorągwi Rycerstwa, wykonanej przez siostry Klaryski w Słupsku, której uroczyste poświęcenie odbyło się 16 października 1994. Nakłonił wspólnotę Rycerstwa do uroczystego obchodzenia dnia 8 grudnia Święta Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Wprowadził w 1996 codzienne odmawianie rycerskiego różańca w intencjach wyznaczonych przez Ojca św. i ośrodek centralny po Mszy św. o godz. 8.00.
Bez reszty poświęcił się też jako duchowy opiekun wspólnocie Żywego Różańca, która przy parafii powstała już w 1946. Celem Żywego Różańca było osobiste uświęcenie się modlących, propagowanie modlitwy i modlitwa w różnych intencjach Kościoła. Zabiegał o wzrost liczby członków wspólnoty o kolejne Róże. Troszczył się, aby w miesiącach maju i październiku, które są poświęcone w szczególny sposób Najświętszej Maryi Pannie i modlitwie różańcowej, członkowie szczególnie pamiętali o oddawaniu czci Maryi.
W pamięci pilan zapisał się jako skromny zakonnik, kaznodzieja oraz spowiednik, który wiele godzin ofiarował penitentom.
Obliczono, że przeprowadził łącznie około 600 misji ludowych i rekolekcji. Znając dobrze język esperanto, w tym języku wygłaszał wiele kazań. Ewangelizował wszędzie, gdzie go o to proszono. Jego kazania cechowała głęboka wiedza, umiejętność porwania słuchacza, prostota wywodu, oraz przepiękna polszczyzna.
Bibliografia
Źródła
Kronika Parafii św. Antoniego w Pile. T.1. 1945-1958; T.2. 1959-1966; T.3. 1967-1978; Kronika Rycerstwa Niepokalanej. Piła. Parafia św. Antoniego. 1988-1998; Sprawozdanie z działalności wspólnoty MI przy parafii św. Antoniego w Pile.Piła, 27.03.199r./Zofia Dymkowska, Zofia Gniot. – Maszynopis, 2 s.; Wspomnienia pilskie : na XXV – lecie oo. Kapucynów w Pile/Jerzy Rumak. - Asyż : „Tipografia Porziuncola”. – 1971, s. 190
Opracowania
Gdy bezprawie było prawem. Kilka przykładów dyskryminacji ludzi wierzących w Po/Andrzej Szymon Kozielski//www.salon24.pl : dostęp 8.07.2019 ; Słownik polskich kapucynów, t. 1/ Jan Ludwik Gadacz.-Wrocław,1985, s. 604-605; Parafia św. Krzyża w Gorzowie Wielkopolskim pod zarządem kapucynów w latach 1945-1951/Roland Prejs//Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny. - 2007 , nr 14, s. 186-188; Konfesjonały pełne kwiatów : z żałobnej karty/J.A//Gość Niedzielny.-1999, nr 1, wkładka : Wierzę, s.22, portr.; Rycerstwo Niepokalanej – Militia Immaculatae/Bożena Wojtkowiak//Głos św. Antoniego.- 2003, nr 3 kwiecień, s. 18-19 : il.; Żywy Różaniec – modlitwa w intencjach/W.S.// Głos św. Antoniego.- 2007, nr 5 wrzesień, s. 10-11 : il.
Opracowała Maria Bochan